Jakie są konsekwencje jazdy bez biletu?
2012-02-23 13:04:30Potocznie mówi się, że za jazdę bez biletu pociągiem czy autobusem grozi mandat. To nie dokońca prawda, ale coś w tym jest. Generalnie przejazd czy to autobusem czy pociągem stanowi wykonanie umowy przewozu. Kupując bilet i wsiadając do autobusu czy pociągu zawieramy umowę przewozu. Osoby, które podróżują bez biletu, korzystają z przewoźnika, który wykonuje wobec nich umowę przewozu i nie płacą za to.
Wobec tego przewoźnicy muszą jakoś zabezpieczyć swoje interesy. W tym celu zatrudniają kontrolerów. Kontrolerzy pracują w oparciu o ustawę "Prawo przewozowe", która reguluje ich kompetencje.
Kontroler, legitymując się identyfikatorem umieszczonym w widocznym miejscu, może dokonywać kontroli dokumentów przewozu osób lub bagażu. Identyfikator powinien zawierać:
1) nazwę przewoźnika lub organizatora publicznego transportu zbiorowego,
2) numer identyfikacyjny osoby dokonującej kontroli dokumentów przewozu osób lub bagażu,
3) zdjęcie kontrolującego,
4) zakres upoważnienia,
5) okres ważności,
6) pieczęć i podpis wystawcy (przewoźnika lub organizatora publicznego transportu zbiorowego).
W razie stwierdzenia braku odpowiedniego dokumentu przewozu przewoźnik lub organizator publicznego transportu zbiorowego albo osoba przez niego upoważniona pobiera właściwą należność za przewóz i opłatę dodatkową (właśnie ta opłata dodatkowa jest nazywana mandatem) albo wystawia wezwanie do zapłaty.
W razie stwierdzenia braku ważnego dokumentu (np.legitymacja szkolna, studencka) poświadczającego uprawnienie do bezpłatnego albo ulgowego przejazdu przewoźnik lub organizator publicznego transportu zbiorowego albo osoba przez niego upoważniona pobiera właściwą należność za przewóz i opłatę dodatkową albo wystawia wezwanie do zapłaty. W przypadku udokumentowania przez podróżnego uprawnień do przewozu bezpłatnego i ulgowego, pobrana opłata może zostać umorzona za wyjątkiem opłaty manipulacyjnej. Termin na udokumentowanie uprawnień wynosi 7 dni od dnia przewozu. To oznacza, że jeśli np. uczeń ma bilet ulgowy, ale nie ma legitymacji, to nawet jak zostanie "spisany", jeśli w ciągu 7 dni od dnia przewozu wykaże (wykażą jego rodzice), że ma prawo do przejazdu ulgowego, to nie zapłaci opłaty dodatkowej tylko opłatę manipulacyjną. Opłaty dodatkowe i manipulacyjne są ustalane przez przewoźnika na podstawie rozporządzenia.
Wysokość opłaty dodatkowej ustala się, biorąc za podstawę cenę najtańszego biletu jednorazowego normalnego stosowaną przez danego przewoźnika, w następujący sposób:
1) jako 50-krotność tej ceny - za przejazd bez odpowiedniego dokumentu przewozu;
2) jako 40-krotność tej ceny - za przejazd bez ważnego dokumentu poświadczającego uprawnienie do bezpłatnego albo ulgowego przejazdu;
3) jako 20-krotność tej ceny - za naruszenie przepisów o przewozie rzeczy i zwierząt, a w szczególności za zabrane ze sobą do środka transportu:
a) rzeczy lub zwierzęta, za których przewóz taryfa przewiduje opłaty - bez odpowiedniego dokumentu przewozu,
b) rzeczy wyłączone z przewozu albo rzeczy dopuszczone do przewozu na warunkach szczególnych - bez zachowania tych warunków;
4) jako 150-krotność tej ceny - za spowodowanie przez podróżnego zatrzymania lub zmiany trasy środka transportu bez uzasadnionej przyczyny.
Przewoźnik lub organizator publicznego transportu zbiorowego może określić w regulaminie przewozu lub taryfie obniżenie wysokości opłaty dodatkowej w razie natychmiastowego jej uiszczenia lub w terminie wyznaczonym w wezwaniu do zapłaty. Przewoźnik lub organizator publicznego transportu zbiorowego albo osoba przez niego upoważniona (kontroler) ma prawo:
1) w razie odmowy zapłacenia należności – żądać okazania dokumentu umożliwiającego stwierdzenie tożsamości podróżnego,
2) w razie niezapłacenia należności i nieokazania dokumentu – ująć podróżnego i niezwłocznie oddać go w ręce Policji lub innych organów porządkowych, które mają zgodnie z przepisami prawo zatrzymania podróżnego i podjęcia czynności zmierzających do ustalenia jego tożsamości - do czasu przybycia funkcjonariusza Policji lub innych organów porządkowych, podróżny obowiązany jest pozostać w miejscu przeprowadzania kontroli albo w innym miejscu wskazanym przez przewoźnika lub organizatora publicznego transportu zbiorowego albo osobę przez niego upoważnioną,
3) w razie uzasadnionego podejrzenia, że dokument przewozu albo dokument uprawniający do przejazdu bezpłatnego lub ulgowego jest podrobiony lub przerobiony – zatrzymać dokument za pokwitowaniem oraz przesłać go prokuratorowi lub Policji, z powiadomieniem wystawcy dokumentu.
Jak wygląda procedura?
Jeśli nie posiadamy przy sobie pieniędzy na zapłatę opłaty dodatkowej, to dostaniemy pokwitowanie z terminem płatności. Jeśli nie zapłacimy pieniędzy w tym terminie, to przewoźnik możę skierować sprawę do sądu. Zaznaczam, że jazda bez biletu jest wykroczeniem, czyli sprawa może trafić do sądu także jako wykroczenie.
Małgorzata Karolczyk-Pundyk
Żródło: Forum Pokrzywdzonych Przez Państwo