Porady prawne - Prawo

Powództwo cywilne w sprawie karnej

2012-03-16 13:12:16

Jeśli jesteś pokrzywdzonym w postępowaniu karnym toczącym się przed sądem, możesz do określonego terminu wnieść powództwo cywilne przeciw oskarżonemu o popełnienie przestępstwa.

Celem powództwa cywilnego jest przeważnie uzyskanie odszkodowania z powodu szkód wyrządzonych przestępstwem, na przykład odszkodowanie za zniszczone drzwi podczas włamania. Prawo polskie stwarza możliwość dochodzenia tego odszkodowania przed sądem karnym w procesie, w którym bada się, czy oskarżony jest winny popełnienia przestępstwa, czy nie. Jeśli oskarżony jest winien, a my w procesie karnym wniesiemy powództwo cywilne, to wtedy sąd orzeka o winie oskarżonego i jednocześnie może nam przyznać odszkodowanie lub zasądzić inne roszczenie. To spore ułatwienie, ponieważ łączy się w zasadzie dwa postępowania w jednym, co stanowi mniejszy stres dla pokrzywdzonych przestępstwem.

Poniżej podajemy warunki, na jakich można zgłaszać takie roszczenia cywilne. Jeśli nie zgłosisz roszczenia cywilnego podczas sprawy karnej, masz prawo dochodzić go w sądzie cywilnym w zwykłej sprawie cywilnej.

Jeśli jesteś pokrzywdzony przestępstwem, możesz aż do rozpoczęcia przewodu sądowego (do momentu odczytania aktu oskarżenia przez oskarżyciela) na rozprawie głównej wytoczyć przeciw oskarżonemu powództwo cywilne w celu dochodzenia w postępowaniu karnym roszczeń majątkowych wynikających bezpośrednio z popełnienia przestępstwa. Powództwo cywilne powinno wyglądać tak, jak pozew w postępowaniu cywilnym. Jeśli pozew będzie miał braki, przewodniczący sądu wezwie Cię do uzupełnienia tych braków w terminie 7 dni.

Powództwo możesz wnieść już na etapie śledztwa lub dochodzenia. Pamiętaj jednak, że najpóźniej należy je wnieść do momentu odczytania aktu oskarżenia przez prokuratora lub innego oskarżyciela.

UWAGA: Jeśli nie wytoczysz powództwa cywilnego w terminie, o którym mowa powyżej, stracisz szansę na wytoczenie tego powództwa w procesie karnym. Pamiętaj, że nadal możesz je wytoczyć w procesie cywilnym jako tzw. "sprawę cywilną".

Sąd odmówi przyjęcia twojego powództwa cywilnego, jeżeli:
1) powództwo cywilne jest z mocy przepisu szczególnego niedopuszczalne,
2) roszczenie nie ma bezpośredniego związku z zarzutem oskarżenia,
3) powództwo zostało wniesione przez osobę nieuprawnioną,
4) to samo roszczenie jest przedmiotem innego postępowania lub o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono,
5) po stronie pozwanych zachodzi współuczestnictwo konieczne z instytucją państwową, samorządową lub społeczną albo z osobą, która nie występuje w charakterze oskarżonego,
6) złożono wniosek, o którym mowa w art. 46 § 1 Kodeksu karnego - dotyczy szczególnych przypadków, kiedy w razie skazania za takie przestępstwa jak: spowodowanie śmierci, ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, naruszenie czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia, przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, przestępstwo przeciwko środowisku, mieniu lub obrotowi gospodarczemu lub przestępstwo przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową, sąd, orzeknie obowiązek naprawienia wyrządzonej szkody w całości albo w części. Obowiązek orzeka się tylko wtedy, gdy pokrzywdzony lub inna osoba uprawniona złoży odpowiedni wniosek.

Jeśli sąd przyjmie twoje powództwo, ale w trakcie procesu okaże się, że wystąpiła któraś spośród sytuacji, które wymieniono powyżej, sąd nie będzie zajmował się twoim powództwem cywilnym. W takiej sytuacji nie możesz złożyć zażalenia, ponieważ w takim przypadku zażalenie nie przysługuje.

Jeśli sąd odmówi przyjęcia twojego powództwa lub nie rozpozna go, masz prawo dochodzić swoich roszczeń w zwykłym postępowaniu cywilnym. Co więcej, gdy w terminie 30 dni od daty, w której sąd odmówi przyjęcia powództwa lub stwierdzi, że nie będzie go rozpoznawać, złożysz wniosek o przekazanie tego powództwa do zwykłego sądu cywilnego, wtedy następuje specjalny skutek procesowy. Mianowicie, w takim przypadku, uważa się, że dzień wniesienia pozwu to dzień, w którym zgłosiłeś swoje powództwo cywilne w sprawie karnej.
 
To bardzo ważne, ponieważ dzięki temu, możesz uniknąć przedawnienia. Ponadto data ma istotne znaczenie przy wyliczaniu odsetek.

Gdyby okazało się, że akt oskarżenia nie został wniesiony na skutek umorzenia postępowania przygotowawczego (śledztwo lub dochodzenie) lub jego zawieszenia, a Ty już złożyłeś powództwo cywilne, masz prawo  w terminie zawitym 30 dni od daty doręczenia postanowienia żądać przekazania sprawy sądowi właściwemu do rozpoznawania spraw cywilnych. Jeżeli nie zgłosisz takiego wniosku w terminie 30 dni, wniesiony poprzednio pozew nie wywołuje skutków prawnych. To oznacza, że musisz wytoczyć powództwo cywilne w zwykłym trybie postępowania cywilnego.

Sąd może uznać twoje powództwo, może je odrzucić lub uznać w całości.

Pamiętaj, że sąd "karny" rozpozna powództwo wtedy, gdy zostanie wydany wyrok skazujący.
Jeśli oskarżony zostanie uniewinniony, wtedy musisz dochodzić swoich roszczeń w sądzie cywilnym.

UWAGA: W razie warunkowego umorzenia postępowania sąd i tak zobowiąże oskarżonego do naprawienia pokrzywdzonemu szkody w całości lub w części. Naprawienie szkody to wymóg warunkowego umorzenia postępowania.

Jeśli sąd oddali twoje powództwo cywilne, wtedy obciąży Cię kosztami. Natomiast, jeśli uzna powództwo - wtedy obciąży kosztami oskarżonego.

Kwestie, które nie są uregulowane w kodeksie postępowania karnego, a dotyczą powództwa cywilnego, są uregulowane w kodeksie postępowania cywilnego.

UWAGA:
Egzekucja zasądzonego roszczenia cywilnego jest prowadzona przez komornika na podstawie przepisów kodeksu cywilnego.

Małgorzata Karolczyk-Pundyk
Żródło: Forum Pokrzywdzonych Przez Państwo

Słowa kluczowe: powództwo cywilne w procesie karnym odszkodowanie postępowanie karne
Komentarze
Redakcja dlaStudenta.pl nie ponosi odpowiedzialności za wypowiedzi Internautów opublikowane na stronach serwisu oraz zastrzega sobie prawo do redagowania, skracania bądź usuwania komentarzy zawierających treści zabronione przez prawo, uznawane za obraźliwie lub naruszające zasady współżycia społecznego.
Zobacz także
Pracodawca może odwołać pracownika z urlopu wypoczynkowego, ale może to być dla firmy kosztowna decyzja
Pracodawca może odwołać pracownika z urlopu wypoczynkowego, ale może to być dla firmy kosztowna decyzja

Pracodawca ma prawo, by w wyjątkowych sytuacjach przerwać pracownikowi urlop.

reklama Co zrobić w przypadku utraty dokumentów lub karty płatniczej podczas wakacji?
Co zrobić w przypadku utraty dokumentów lub karty płatniczej podczas wakacji?

W wakacje jesteśmy szczególnie narażeni na takie sytuacje, dlatego warto zapamiętać kilka informacji, które mogą nas przed tym ustrzec.

Mieszkaniowe SOS: 10 rzeczy, na które musisz zwrócić uwagę podpisując umowę wynajmu
Mieszkaniowe SOS: 10 rzeczy, na które musisz zwrócić uwagę podpisując umowę wynajmu

Przedstawiamy 10 punktów, dzięki którym bez zbędnych problemów i stresu wynajmiesz lokum marzeń.

Polecamy
Ostatnio dodane
Pracodawca może odwołać pracownika z urlopu wypoczynkowego, ale może to być dla firmy kosztowna decyzja
Pracodawca może odwołać pracownika z urlopu wypoczynkowego, ale może to być dla firmy kosztowna decyzja

Pracodawca ma prawo, by w wyjątkowych sytuacjach przerwać pracownikowi urlop.

reklama Co zrobić w przypadku utraty dokumentów lub karty płatniczej podczas wakacji?
Co zrobić w przypadku utraty dokumentów lub karty płatniczej podczas wakacji?

W wakacje jesteśmy szczególnie narażeni na takie sytuacje, dlatego warto zapamiętać kilka informacji, które mogą nas przed tym ustrzec.